Natuurfilosofie. Voorbereidend werk voor een op de fysica gebaseerde ontologie. Hoofdstukken V, VI, en VII.

INHOUD

WOORD VOORAF

I. DE METAFYSISCHE GRONDPROBLEMEN

II. SYMMETRIEEN IN NATUURKUNDIGE WETTEN

III. KLASSIEKE NATUURKUNDE, SYMMETRIE, RELATIVITEIT EN CONSERVATIE

IV. WARMTE, VERSPREIDING VAN ENERGIE, SYMMETRIE, INVARIANTIE EN RELATIVITEIT

V. KOSMOLOGIE

V.1. De problemen van de wijsgerige kosmologie
V.2. Hedendaagse wetenschappelijke kosmologie en haar open problemen
V.3. Relativistische kosmologie
V.4. Een excursie over formele kosmologie
V.5. Een historisch-fenomenologisch beeld van het heelal en zijn wijsgerige betekenis
V.6. Homogeniteit, isotropie, natuurwetten en natuurconstanten
V.7. Deductie van de vier constanten
V.8. Interpretaties van kosmologieën
V.9. Kosmologische coïncidenties: een samenvatting
V.10. Enkele opmerkingen over A.N. Whiteheads Process and Reality. An Essay in Cosmology
V.11. Wetenschappelijke en wijsgerige kosmologie
V.12. Besluit: symmetrieën en anti-symmetrieën
V.13. Mensheid en heelal zonder antropisch beginsel
V.14. Nota over de relatie van QT en GRT met kosmologie

VI. SPECIALE EN ALGEMENE RELATIVITEIT IN HET KIELZOG VAN DE INTERACTIE TUSSEN ELEKTROMAGNETISME EN GRAVITATIE

VI.1. Inleiding
   1.1.Speciale relativiteit als gevolg van symmetriebeginselen
   1.2.Maxwells elektrodynamica en symmetrie
VI.2. Wijsbegeerte en elektromagnetisme
   2.1.De functie van het elektromagnetisme in het heelal
   2.2.Basiswetten voor ladingen en het veldbegrip
   2.3.Basiswetten voor elektromagnetisme als eigenschappen van vectorvelden - flux en circulatie
   2.4.De Maxwell-vergelijkingen in wiskundige vorm
   2.5.Elektrostatica, haar wiskundige voorstelling, haar afleiding en haar verband met symmetrie
   2.6.Evenwicht en elektrostatica
   2.7.Elektrostatica en bijzondere symmetrieën
   2.8.Magnetostatica
   2.9.Relativiteit en magnetisme
   2.10.Grondeigenschappen van het elektromagnetisme
   2.11.Magnetisch veld en vectorpotentiaal
   2.12.Zelfinductie en analogieën van mechanica en elektromagnetisme
   2.13.Vergelijkingen van Maxwell in hun volle draagwijdte
   2.14.De lichtsnelheid
   2.15.Oplossingen van de Maxwell-vergelijkingen en de ijkinvariantie
   2.16.Geldigheidsgrenzen van de elektrodynamica
   2.17.Verdere analogieën tussen mechanica en elektromagnetisme
VI.3. Speciale relativiteit
   3.1.Bewegende lichamen, maatstaven en klokken
   3.2.De Lorentz-transformaties, causaliteit, symmetrie en systeemtheorie
      3.2.a.Topologische eigenschappen van tijd en causaliteit
      3.2.b.Metrische eigenschappen van tijd: afleiding van Lorentz-transformaties uit postulaten
         van symmetrie en homogeniteit
      3.2.c.Lorentz-vergelijkingen afgeleid uit bewegingscompositie
      3.2.d.Lucas' transcendentale afleiding van de Lorentz-vergelijkingen
   3.3.Empirische toegang tot de speciale relativiteit
   3.4.De wereld van de speciale relativiteit
VI.4. Algemene relativiteit
   4.1.De motivatie van de algemene relativiteit
   4.2.Algemene relativiteit en tensorrekening
      4.2.1.Elementaire vectorrekening
      4.2.2.Eddington: adequate inleiding tot tensorrekening
      4.2.3.Tensoren
      4.2.4.Tensordichtheden – Inleiding
      4.2.5.Systemen en tensoren
   4.3.Algemene relativiteit zonder tensoren
   4.4.Voorbereiding tot Einsteins veldvergelijkingen
   4.5.De veldvergelijkingen van de algemene relativiteit
   4.6.Oplossingen van de veldvergelijkingen van de algemene relativiteit
      4.6.1.Wijsgerig belang
      4.6.2.Symmetrie-eigenschappen van de oplossingen der veldvergelijkingen
   4.7.Wijsbegeerte en algemene relativiteit: symmetrie, invariantie en algemene relativiteit
   4.8.Klassieke mechanica, speciale relativiteit en algemene relativiteit in onderling verband

VII. DE QUANTUMTHEORIE

VII.1. Inleidend overzicht in de beginselen van quantumtheorie: wijsgerige problemen Een samenvatting van The Quantum World van J.C.Polkinghorne
   1.1.Elementaire inleiding in de quantumfeiten
   1.2.Vectoren en operatoren
   1.3.De Schrödinger-vergelijking en het twee spleten experiment
   1.4.Het onzekerheidsbeginsel
   1.5.Complementariteit
   1.6.Het meetprobleem
   1.7.Niet-lokaliteit: de Einstein-Podolsky-Rosen paradox in de Bohm-versie en de Bell- ongelijkheden
VII.2. Een algebraïsche voorstelling van de quantumtheorie: een lectuur van P.A.M. Diracs Principles of Quantum Mechanics
   2.1.Intiem verband tussen quantumtheorie en symmetrietheorie
   2.2.Feitelijke en metafysische motivatie voor de quantumtheorie
   2.3.Superpositie en symmetrie
   2.4.De tweede symmetrie: de QM is symmetrisch wanneer men ket-vectoren door bra- vectoren vervangt
   2.5.Dynamische veranderlijken en observabelen
   2.6.Realisaties of representaties
   2.7.De quantumvoorwaarden
   2.8.De afleiding van de Schrödinger-vergelijking uit de eigenschappen van de verplaatsingsoperator
   2.9.De conservatiebeginselen en de veralgemeende D-operator
   2.10.Symmetrische en anti-symmetrische toestanden (theorie van systemen met n gelijkaardige deeltjes)
   2.11.Synthese van quantumtheorie en speciale relativiteit
VII.3. Is de quantumtheorie realistisch interpreteerbaar?
   3.1.Einstein en de realisme-problematiek in de QT (een kritische lezing van The Shaky Game van Arthur Fine)
   3.2.Twee onvolledigheidsbewijzen: Gleason en Kochen-Specker (uit: Henry Krips'
    The Metaphysics of Quantum Theory)
   3.3.Prigogine's pijl van de tijd en het meetprobleem (uit: A. Rae's Quantum Physics: Illusion or Reality?)
   3.4.Voorlopig besluit

BIBLIOGRAFIE